Tôi quen Oanh, do chị hàng xóm giới thiệu. Chị thấy anh giỏi giang trong công việc làm, lại cùng đạo Công Giáo, đặc biệt, hai đứa đều cao và ốm nhom giống nhau!
Quen nhau độ nửa năm, anh ngỏ ý muốn đưa tôi về nhà giới thiệu với gia đình. Tôi hơi lo, vì như lời chị Hồng nói: Gia đình anh rất cổ hủ, bố ít nói, mẹ nấu rượu bán làm kế sinh sống, không nhận đồng nào trợ cấp từ các con.
Nhà anh ở gần chợ Ông Tạ, anh dừng xe trước căn nhà mái tôn, tường gạch, giống như các căn nhà chung quanh. Nhìn từ cửa chính, căn nhà rộng, có cái mùng phủ lên cái gì vuông vuông, dài dài bên trong, tôi theo sau anh và cố gắng nhìn xem là cái gì, ôi, lạy Chúa! Một cái hòm! Tôi giật nẩy mình, sợ hãi. Oanh giải thích:” Đó là cái mẹ anh lo xa, để khi ông hay bà đi trước, thì con cái không cần phải lo gì cả”!
Đi xuống phía sau, là nhà bếp với chiếc bàn tròn, nhiều ghế chung quanh, tường nhà ám khói đen ngòm và các vật dụng dùng cho việc nấu nướng, dù cũ kỹ nhưng ngăn nắp.
Mẹ anh xuất hiện ở gian nhà cạnh bên, bà ăn vận giản dị, người nhỏ nhắn, lưng còng hẳn xuống vì một đời vất vả, có lẽ vậy nên các nếp nhăn trên mặt, tạo cho bà nét khó chịu, không vui(?).
Tôi cất tiếng chào bác, bà gật nhẹ đầu, rồi đến ngồi xuống chiếc bàn tròn, bà không nói thêm gì, còn bác trai lát sau mới xuất hiện cùng hai cô em gái anh, họ nhìn tôi, cười chào nhẹ, bố anh cũng gầy nhưng dáng vẻ thong thả hơn, ông không nói gì cả. Hai cô em gái bắt đầu dọn lên bàn những món ăn thuần tuý của người Bắc: Gà luộc, canh rau đay, một đĩa nhỏ mắm tôm, đĩa lớn hơn đựng cà pháo… Người anh họ cũng đến, anh vào bàn ăn với khuôn mặt của người có chút rượu, mọi người mời nhau xơi cơm, tôi cũng bắt chước theo mời hết cả nhà.
Bữa cơm trưa, kết thúc trong không khí nặng nề, hai cô em ăn rất ít và trước khi rời khỏi bàn, cả hai mời lại những người đang ăn, một lần nữa! Tôi vẫn nhớ, mình ngậm hoài miếng gà luộc trong miệng, vì dai hay vì nuốt không chịu xuống?
Sau bữa ăn, hai cô em giành làm hết công việc dọn dẹp và rửa bát. Mẹ anh như chợt nhớ ra, bà nói một câu không dành cho ai cả, nhưng tôi biết, bà dành cho tôi:
– À, mẹ quên xào miến với lòng gà, ai rỗi thì xào lên, giúp mẹ với!
Anh Oanh cùng tôi đứng dậy vào bếp. Bà thấy thế, nói:
– Gớm, chả bao giờ anh vào bếp, giờ anh vào chắc bão táp sắp nổi lên! Cô em gái anh nói nhỏ:
– Chị lại bàn ngồi đi, em làm cho.
Tôi ngồi xuống bên cạnh bà, bà hớp từng ngụm trà nhỏ. Chung quanh tôi, từ lúc nào các tiếng động ngưng hẳn, tôi xoay đầu cách kín đáo kiếm Oanh nhưng không còn ai cả, bà bắt đầu vào chuyện:
– Ngày hôm nay, Oanh có nói sẽ đưa cô về đây, tôi biết Oanh có cảm tình với cô, khi thấy cô đến, tôi hiểu là cô không biết gì cả, chắc là anh ấy dấu cô. Trước khi Oanh quen biết cô, hai người quen nhau không lâu phải không? (tôi im lặng) bà nói: Tôi đã đem rượu đến nhà, để hỏi một cô gái khác cho Oanh, cô gái này ngoại đạo và đang học giáo lý, để chuẩn bị rửa tội trước khi kết hôn, bây giờ tôi nói sao với gia đình cô ấy đây? Chả nhẽ từ hôn người ta à, trong khi người ta đang học đạo?
Bà không nói gì thêm, tôi im lặng và bắt đầu hiểu ra mọi chuyện, vì sao bố anh không hỏi gì tôi cả, người anh họ thì cười vui vì biết trước màn cuối của cuộc họp mặt không nên có này, còn hai cô em của Oanh thì được dịp, so sánh chị dâu này với chị dâu kia.. Tôi nghe như miếng gà luộc chạy lên cuống họng! cơn giận bùng lên, như bốc hỏa trong lồng ngực, tôi cố gắng giữ giọng bình tĩnh:
– Thưa bác, thật tình, con không biết gì về chuyện hôn nhân bác lo cho anh, con đến thăm gia đình theo lời mời, chúng con chỉ là bạn, con không hề có ý gì khác, về chuyện trà rượu, cưới hỏi cả..
Nói đến đây, thì Oanh đến gần, nắm tay tôi kéo đứng lên, anh nói: ” Đi về, anh đưa em về”! Tôi nghẹn ngào, không nói được lời chào bác!
Ra ngoài, cứ thế tôi đi bộ, còn Oanh thì chạy xe kề bên, tôi nhất định không lên xe. Anh năn nỉ tôi, vào quán nước cho anh giải thích. Tôi bắt đầu thấm mệt, vì cơn giận trong lòng vì bao người đang quay đầu nhìn theo, cặp đôi đang diễn trò giận hờn này. Tôi lên xe và nói: “Cho em về nhà” anh vẫn còn muốn nói chuyện nhưng anh biết tính tôi, khi giận dỗi hay đau khổ, tôi không thích nghe hay nói nhiều.
Vài tuần sau đó, anh tìm nhiều cách để nói chuyện với tôi, anh giải thích: Mẹ anh thấy anh lông bông hoài, không lo lập gia đình nên nhắc nhở và bà tìm luôn cho anh cô gái bà thấy thích hợp theo ý bà, bà nói: “Nếu con không chọn, thì mẹ chọn cho con”. Anh nghĩ mẹ chỉ nói thôi, không ngờ! Khi anh nói sẽ giới thiệu tôi với gia đình, bà đã nghĩ ra cách ” hợp thức hoá” cô gái tân tòng kia và sự giận dỗi của tôi rất đúng như ý bà mong muốn… Tôi thật sự bối rối, tôi xin anh thời gian để tất cả được lắng đọng xuống. Thật ra, trong đầu, tội dự tính sẽ giành lấy anh bằng mọi cách, tôi sẽ bất chấp nỗi sợ về cái hòm trong nhà bà, bất chấp cái bếp lò đen thui, bất chấp sự cay nghiệt của mẹ anh, bất chấp ông anh họ cười khẩy trên cái ” Ngây thơ.. vô số tội” của tôi… Nhất định là vậy!
Chúng tôi lại hoà nhau, không giận nữa. Một buổi tối kia, trong một quán chè trên đường Hai Bà Trưng, nhìn qua vai anh, tôi thấy một người đàn bà, dáng vẻ tiều tụy, đôi mắt lõm sâu của người mất ngủ và rất buồn. Tôi đã nhớ lại, lúc hai đứa ra khỏi nhà, tôi đã thấy dáng người đứng sau cột đèn đường, cách nhà không xa, cái dáng cũng gầy gò, khắc khổ như cô đây! Bây giờ, với cái nhìn chằm chằm vào chúng tôi, tôi thấy ” họ” có liên đới. Tôi hỏi:
– Anh có biết cô gái mẹ anh hỏi cho anh chứ?
– Có
– vậy cô ấy dáng vẻ ra sao, tóc dài hay ngắn?
– Cô ấy … Tôi nói tiếp: Cô ấy tóc dài và anh vẫn biết cô ấy luôn theo dõi anh và em phải không? Anh cứ vờ như không thấy cô ta ?
Anh lặng thinh, không mở miệng được. Tôi ghét cái lặng thinh của anh! Cái lặng thinh vô trách nhiệm và xấu xa! Tôi đứng lên, đi nhanh ra khỏi quán..
Về nhà, tôi trả lời má qua loa vài câu hỏi, rồi vào phòng mình, tôi ngã xuống giường như cây chuối đổ! Hình ảnh người đàn bà với gương mặt xanh xao của người ốm tương tư và tôi chợt hiểu vì sao mẹ anh chọn cô cho anh: Cô là phiên bản thứ hai của bà, nghèo khổ, chịu đựng và hy sinh. Tôi bắt đầu khóc, tôi nhớ lại từng chuyện một và liên kết chúng lại với nhau, hẳn cô đã rất đau khổ khi nhìn thấy tôi ngồi bên anh ăn uống, chuyện trò. Còn Oanh, chắc chắn mẹ anh (và cả anh nữa) đã có một thỏa thuận chính thức nên cô mới chịu theo đạo, đức tin cho cô niềm vui để chấp nhận và an tâm cho đến cùng!. Còn tôi! Một con bé háo thắng, tôi chỉ muốn anh như chiếc tủ kính “thật hách”, cho con búp bê bằng sành dễ vỡ này, vào đứng trong đó! Tôi đã bất chấp những người chung quanh ” tủ kính”, liên hệ, sinh hoạt, thái độ..tôi nghĩ rằng với một trái tim tham lam và ích kỷ, tôi có thể đem lại hạnh phúc cho mình và cho Oanh, khi bước vào nhà anh sao? Tôi đã không lường hết được, cái gánh mà cô đã gánh thay cho tôi, nó nặng đến mức nào! Xét cho cùng, cô thật đáng quý, cám ơn cô. Với tình yêu cô có thể vượt qua tất cả, còn tôi?
Hơn 30 năm, thời gian là người thầy giáo với các bài học nghiêm khắc, không cần bài viết ra với phấn trắng, bảng đen. Tôi đã học được hai chữ THA THỨ từ chính những việc làm sai trái của mình. Cám ơn thời gian, cho tôi hiểu biết, để tha thứ cho chính bản thân, cởi mở trái tim yêu thương, để sẵn lòng THA THỨ CHO KẺ KHÁC!
G.T
