Thánh lễ Chúa Nhật XXIX thường niên – Năm A

Giáo lý Phúc Âm Chúa Nhật XXIX thường niên, A – Lm. Peter Trần Thế Tuyên

CHÚA NHẬT XXIX QUANH NĂM A

Sách Ngôn Sứ Isaia 45.1,4-6;
Khởi đầu Thư I của Thánh Phaolô tông đồ gửi tín hữu Tessalonica 1,1-5b
và Phúc Âm Thánh Matthêô 22.15-21

Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Matthêu.

Khi ấy, các người biệt phái họp nhau lại bàn mưu để bắt bẻ Chúa Giêsu trong lời nói. Các ông sai môn đồ của các ông đi với những người thuộc phái Hêrôđê đến nói với Người rằng: “Thưa Thầy, chúng tôi biết Thầy là người ngay chính, căn cứ theo sự thật mà dạy bảo đường lối Thiên Chúa. Thầy chẳng cần để ý đến ai, vì Thầy không tây vị người nào. Vậy xin Thầy nói cho chúng tôi biết Thầy nghĩ thế nào: Có được phép nộp thuế cho Cêsarê hay không?” Chúa Giêsu thừa hiểu ác ý của họ, nên nói: “Bọn người giả hình, các ngươi gài bẫy Ta làm gì? Hãy đưa Ta xem đồng tiền nộp thuế”. Họ đưa cho Người một đồng bạc. Và Chúa Giêsu hỏi họ: “Hình tượng và danh hiệu này là của ai?” Họ thưa rằng: “Của Cêsarê”. Bấy giờ Người bảo họ rằng: “Vậy, cái gì của Cêsarê thì hãy trả cho Cêsarê, và cái gì của Thiên Chúa thì hãy trả cho Thiên Chúa”. Ðó là lời Chúa.

Diễn ý Phúc Âm

Kéo bè Biệt Phài bày mưu,
Xin Thầy cho biết điểm ưu việt nầy:
Có nên nộp thuế không Thầy?
Thuế cho La Mã, kẻ đày dân ta?

Hình nầy chính của Cê-sa,
Hoàng đế La Mã dân ta oán thù.
Bày mưu nhưng vẫn còn ngu,
Đồng ý đóng thuế, kẻ thù của dân.

“Không nộp” mang khổ thiệt thân,
Chống lại hoàng đế cùm chân bỏ tù.
Cầm tiền La Mã gật gù:
Của ai trả nấy cho dù trần gian.

Công dân nộp thuế thập phân,
Bổn phận với Chúa cân phân chu toàn.
Trần gian thuế má vuông tròn,
Hy sinh cho Chúa không còn tiếc chi. Amen.    

I. Sứ điệp Phúc Âm:   

Trả cho Cêsar cái gì thuộc về Caesar. Trả cho Chúa cái gì thuộc về Chúa.

Con người có bổn phận đối với trần thế, đối với quốc gia mình lệ thuộc. Người công dân phải chu toàn bổn phận đóng thuế và nghĩa vụ xây dựng xã hội dưới chế độ chính trị mình đang sống.

Dù sống trên trần thế và thi hành bổn phận xã hội, nhưng con người thuộc về Thiên Chúa hoàn toàn.

Vì con người được Chúa tạo thành từ hư vô. Cả những người không biết Chúa hay chối Chúa, cũng đang nằm trong bàn tay hóa công toàn năng của Chúa.

II. Dẫn giải Phúc Âm:    

Tại sao Chúa không đứng hẵn về phe Biệt Phái mà chống việc nộp thuế cho đế quốc La Mã?

Chúng ta thử đặt vấn đề: Biệt Phái là ai? Họ có là những người đáng để cho Chúa đứng về phe họ mà chống nộp thuế cho Đế quốc La Mã không?

Mở đầu Phúc Âm hôm nay, Thánh Matthêô nói “những người Pharisêu đi bàn bạc với nhau, tìm cách làm cho Đức Chúa Giêsu phải lỡ lời mà mắc bẫy”. Nên người Biệt Phái chỉ dựng chuyện nộp thuế cho La Mã để dùng La Mã triệt hạ Chúa, nếu Chúa đứng về phe Biệt Phái chống lại La Mã. Người Biệt Phái có thực sự yêu nước và ghét đế quốc La Mã không? Chắc có phần nào, nhưng chúng ta cũng biết có những Biệt Phái thân La Mã và vấn đề chống đế quốc La Mã nhiều khi chỉ là chiêu bài chính trị mang lợi lộc cho họ.

Chúa muốn ám chỉ gì khi nói: Của Caesar thì trả cho Caesar?

Chắc chắn Chúa không tán thành việc đế quốc La Mã chiếm đóng quốc gia Do Thái của Ngài. Tuy nhiên làm gì bây giờ? Cầm quân nổi lên dấy loạn hô hào lật đổ chế độ đế quốc độc tài chăng? Không thể được. Vậy thì chịu khuất phục để đóng thuế cho đế quốc? Cũng không hẳn thế. Nhưng khi nói “Của Caesar thì trả cho Caesar” Chúa chỉ muốn nói rằng: Ai cũng sinh sống trong xã hội trần thế và chế độ chính trị nào cũng có những luật lệ của nó. Người dân không có cách nào khác hơn là tuân hành luật đóng thuế. Đóng thuế tức đóng góp lợi tức để xây dựng công ích. Âu cũng là lẽ công chính cần tuân giữ.

Chúa muốn ám chỉ gì khi nói: Của Chúa thì trả cho Chúa?

Cái gì là của Chúa? Cả vũ trụ vạn vật và cả con người chúng ta đều là của Chúa. Vì Chúa là Tạo Hóa. Ngài tạo dựng nên mọi loài mọi vật. Tất cả là của Ngài. Nên khi nói “của Chúa thì trả cho Chúa” có nghĩa là từng người và toàn thể vạn vật được tạo dựng theo chương trình của Chúa và qui hướng về Chúa như là đích điểm sau cùng của muôn loài muôn vật.

Cuộc đời của mỗi con người có khởi điểm và có kết thúc. Khởi điểm từ Chúa và kết thúc là về với Chúa. Chúng ta không tự mình mà có và hiện hữu. Chúng ta lệ thuộc và tùy thuộc hoàn toàn, dù muốn hay không? Không ai tránh khỏi cái chết. Vũ trụ vạn vật được tạo thành và qui hướng về Chúa. Có thể so sánh cuộc đời của mọi người như nước trong đại dương bao la. Nước có thể di chuyển mọi nơi, mọi chỗ. Nước có thể hiện diện trong những dạng thức khác nhau: Thể lỏng, thể khí và thể đặc như nước đá… Tất cả đều là nước và rồi sẽ qui về đại dương biển cả mênh mông, nơi nước đã phát xuất.

Dù muốn hay không.
Dù kiêu căng tự phụ.
Dù quyền hành tột cùng
Dù danh vọng cao sang.
Dù tiền tài không thiếu.
Đến lúc cũng xuôi tay.
Đến lúc ngậm ngùi chấp nhận:
Trở về nơi mình đi.
Thiên Chúa sinh thành.
Hóa Công toàn năng.
Vì “trả lại cho Chúa,
Cái gì thuộc về Chúa!”
Tất cả đều là của Chúa.
Tất cả phải qui về Chúa.

III. Thực hành Phúc Âm:

Thuộc về Chúa.

Trong Western Catholic Reporter, tuần báo Công giáo của Tổng Giáo phận Edmonton, tuần lễ 10.10.2011 trình bày hai cảnh xem chừng mâu thuẫn ở hai trang báo số 4 và 5. Trang số 4 là lệnh của Tòa Tổng Giám Mục đóng cửa vĩnh viễn hai giáo xứ lâu đời St. Angela Merici và St. Pius X. Trang số 5 là việc những thanh niên trẻ đến tìm hiểu ơn gọi linh mục nơi Chủng Viện St. Joseph cũng ở Edmonton.

Vấn đề khá mâu thuẫn là: Kêu gọi thanh niên đi tu làm linh mục để làm gì khi các giáo xứ bị đóng cửa dần dần. Nguyên một tổng giáo phận trung bình như Edmonton cũng đã có hơn 50 giáo xứ bị đóng cửa vĩnh viễn trong 10 năm qua, qua 3 thời Tổng Giám Mục. Số chủng sinh tu học làm linh mục đang tăng dần. Trong tương lai, sau khi thụ phong linh mục, không chắc gì họ có giáo xứ để trông coi hay có việc mục vụ để làm với tình trạng đóng cửa nhà thờ liên tục xảy ra. Các Giám Mục, là những chủ chăn của Giáo hội địa phương. Các Ngài có toàn quyền trong việc thiết lập hay bãi bỏ một giáo xứ. Theo tuần báo Westwern Catholic Reporter thì trong nhiều năm qua, hai giáo xứ nầy đã càng ngày càng thiếu hụt tài chánh. Họ không còn khả năng tài chánh để trả lương và nuôi sống linh mục cũng như bảo trì ngôi nhà thờ. Đức Tổng Giám Mục cũng đã bàn thảo sâu xa với Hội đồng Linh mục và Hội đồng Giáo xứ để tìm cách duy trì, nhưng sau cùng phải ban hành lệnh đóng cửa nhà thờ.

Điều thật khó hiểu nhưng có thật là: “Sau cùng, buộc lòng phải đóng cửa nhà thờ! Và lệnh đóng cửa do Tổng Giám Mục ban hành! Có nhiều người nghĩ là “nhiều Giám Mục đang nổi tiếng vì đóng cửa nhà thờ! Thế nào là sau cùng và thế nào là buộc lòng? Có thật sự là sau cùng và không còn một chọn lựa nào khác chằng? Tôi nghĩ: Chưa là sau cùng và cũng chưa là hết cách chọn lựa. Vì chắc chắn có những linh mục sẵn sàng hy sinh làm việc cho giáo xứ chỉ với những cung cấp hạn chế, không nhất thiết phải có lương bổng đầy đủ như những ai khác. Có ai đã thử kêu gọi sự hy sinh nầy chưa trước khi đóng cửa giáo xứ? Nếu bớt được khoảng chi cho linh mục và thêm chút ít hy sinh từ giáo dân, những giáo xứ trên vẫn có thể tiếp tục mở cửa hoạt động.

Tất cả đều thuộc về Chúa: Chúa cho một người đàn ông làm linh mục. Chức linh mục thuộc về Chúa. Làm linh mục cho Chúa và làm linh mục để qui hướng các linh hồn về với Chúa. Đừng lạm dụng từ: Sau cùng hay không còn chọn lựa nào khác mà đóng cửa nhà thờ. Quyết định nầy xem chừng đã lấy cái thuộc về Chúa làm của riêng mình, đã tước đoạt quyền bính mà Chúa đã ban cho mình.

Lệ thuộc

Sống ở Bắc Mỹ châu, ít nhiều ai cũng có dịp quan sát cảnh vợ chồng già và bệnh tật chăm sóc cho nhau. Một bà béo phệ bệnh hoạn ngồi trên xe lăn do một người chồng gầy ốm đẩy đến cửa để chờ lên máy bay đi đâu đó. Thật là tội nghiệp cho ông chồng: Bà vợ to con, nặng ký và khá đòi hỏi, khệ nệ và bận bịu với nào là túi xách và những thứ cần thiết cá nhân phụ nữ.

Người chồng cam phận, ít nói và thi hành răm rắp lệnh của người vợ béo phệ bệnh hoạn. Thật là lệ thuộc! Chồng phải chăm sóc cho vợ vì nghĩa phu thê. Vợ lệ thuộc hoàn toàn vào sự chăm sóc của chồng phần vị bệnh, phần vì mập mạp đâm ra nặng nề, khó đi lại. Phải áp dụng Phúc âm như thế nào? Cái gì thuộc về vợ hãy trả cho bà ấy? Cái gì thuộc về chồng hãy trả cho ông ấy? Nhưng cái gì là thuộc về vợ và cái gì là thuộc về chồng? Thật ra, không có cái gì là thuộc về cả, nhưng tất cả chỉ là lệ thuộc. Lệ thuộc không phải là thuộc về. Lệ thuộc là tùy thuộc, là không độc lập hay không tự tại. Người bệnh phải lệ thuộc vào tình yêu thương và sự chăm sóc của người khác.

Ít nhiều chúng ta phải lệ thuộc. Cái lệ thuộc căn bản là lệ thuộc vào Chúa. Tôi muốn nói đến lòng cậy trông vào Chúa. Không có Chúa, chúng ta không làm được gì. Không ai có thể độc lập với Chúa. Tuy nhiên, trong thực tế cuộc sống hằng ngày, nên giảm bớt cảnh tùy thuộc hay lệ thuộc. Đừng làm cho mình thành gánh nặng hay thánh giá cho người khác. Làm linh mục, càng phải nhạy bén trong việc tránh lệ thuộc nầy. Nguyên tắc chung: Càng nhận có nghĩa là càng lệ thuộc, càng mất tự do và càng khó xử. Đừng tin vào những lời như: Con không như người khác đâu, không cần nêu tên, không cần nhớ ơn gì cả, chỉ xin cầu nguyện cho con là đủ rồi… Không bao giờ là đủ cả nếu linh mục ấy không nhận một lệ thuộc nào đó như: Nếu có dịp đi ngang phải ghé thăm, nghỉ ngơi, ăn uống ở gia đình và phải coi những ân nhân nầy là những người làm ơn cho mình nhất trên đời.